Аксігенатэрапія

Дадаць закладку

Аксігенатэрапія (лат. оxygenium кісларод + грэч. therapeia – лячэнне; сін. кіслародная тэрапія)- ужыванне кіслароду з лячэбна-прафілактычнымі мэтамі.
Фізіялагічнае дзеянне аксігенатэрапіі шматбакова, але асноўнае значэнне ў лячэбных эфектах мае пакрыццё дэфіцыту кіслароду ў тканінах пры гіпаксіі. Пад уплывам кіслародных інгаляцый нармалізуецца артэрыяльны ціск і рытм сардэчнага скарачэння. Мясцовае ўжыванне кіслароду (падскурнае, унутрысустаўнае, унутрыбрушынае ўведзенне, кіслародныя ванны і інш.) спрыяе нармалізацыі трофікі тканін.
У залежнасці ад шляху ўводзін кіслароду спосабы аксігенатэрапіі падзяляюць на два асноўных віда: інгаляцыйныя (лёгачныя) і неінгаляцыйныя.
Інгаляцыйная кіслародатэрапія уключае ўсе спосабы ўводзін кіслароду ў лёгкія праз дыхальныя шляхі. Найбольш распаўсюджаны метад аксігенатэрапіі – інгаляцыя кіслароду і кіслародных сумесяў. Інгаляцыя ажыццяўляецца з дапамогай рознай кіслародна-дыхальнай апаратуры праз насавыя і ротавыя маскі, насавыя катэтары.
У залежнасці ад характару захворвання, а таксама ад умоў правядзення і працягласці кіслароднай тэрапіі для інгаляцыі выкарыстоўваюць чысты кісларод або газавыя сумесі, якія змяшчаюць 20-80 % кіслароду. Найбольш бяспечная і эфектыўная інгаляцыя сумесяў з канцэнтрацыяй кіслароду 40-60 %. Інгаляцыю кіслародных сумесяў праводзяць бесперапынна ці сеансамі па 30-60 мін. Бесперапынны рэжым кіслароднай тэрапіі лепш праводзіць пры абавязковым саграванні і ўвільгатненні ўдыхальнай сумесі і забеспячэнні дастатковага аб'ёму вентыляцыі.
Неінгаляцыйная кіслародатэрапія аб'ядноўвае ўсё внелёгачныя спосабы ўводзін кіслароду – энтэральны, унутрасасудзісты, падскурны, унутрыполасны, унутрысустаўны, наскурны. Прамое стаўленне да фізіятэрапіі маюць энтэральны і наскурны спосабы аксігенатэрапіі.
Энтэральная аксігенацыя – уводзіны кіслароду ў страўнік з наступным яго пасажам у кішачнік і ўсмоктваннем. Ужываецца ў комплекснай тэрапіі вострай пячоначнай недастатковасці. У фізіятэрапеўтычнай практыцы вялікае распаўсюджванне атрымала бяззондная энтэральная аксігенацыя - праглынанне хворымі кіслароду ў выглядзе пены («кіслародны кактэйль») ці спецыяльнага мусу. Гэты варыянт аксігенатэрапіі ужываюць для барацьбы з познімі таксікозамі цяжарнасці, атлусценнем, хранічнай дыхальнай недастатковасцю, для прафілактыкі заўчаснага старэння і г.д.
Наскурная аксігенатэрапія праводзіцца ў выглядзе агульных ці мясцовых кіслародных ваннаў, якія рыхтуюцца фізічным і хімічным метадамі. Іх ужываюць пераважна пры сардэчна-сасудзістых захворваннях.
У клінічнай практыцы найбольш частымі паказаннямі да ўжывання кіслароднай тэрапіі з'яўляюцца дыхальная недастатковасць пры хваробах дыхальнай сістэмы і гіпаксія, абумоўленая парушэннямі кровазвароту пры сардэчна-сасудзістых захворваннях. Сведчаннямі да мясцовага ўжывання кіслароду, акрамя лакальнай гіпаксіі, з'яўляюцца раны, млява бягучыя запаленчыя працэсы, лакальныя трафічныя засмучэнні. Абсалютных супрацьпаказанняў да кіслародатэрапіі няма.